بر این اساس شهرداری تهران تمام فرهیختگان، اندیشمندان و مراکز پژوهش را به همکاری فرا‌می‌خواند تا شهرداری را یاری دهند که برنامه‌های اجرایی تهران را با پشتوانه علمی به سرانجام برساند. به همین دلیل شورای مطالعات راهبردی از تمام پایان نامه‌های مربوط به حوزه مدیریت شهری حمایت می‌کند.
تهران مسائل بسیار پیچیده‌ای دارد که تنها با تحقیق و پژوهش می‌توان آنها را مرتفع کرد. نیازی که در ایجاد ساختارهای مطالعاتی باید برطرف شود، ایجاد مراکز مطالعاتی راهبردی است.
نظام مطالعاتی و تحقیقاتی شهرداری تهران اکنون از وضعیت و چشم‌انداز کاملا روشن و نظام‌مندی برخوردار است. برای نخستین بار، منشور علمی شهرداری تهران تهیه و به تمامی معاونت‌ها و بخش‌های مختلف شهرداری تهران ابلاغ شده است.
همچنین کمیسیونی به نام کمیسیون تحقیق و توسعه در شهرداری تهران تشکیل شده که یکی از کمیسیون‌های تخصصی شورای بازنگری، اصلاح و هماهنگی‌های نظام‌های برنامه‌ریزی شهرداری تهران است.
این کمیسیون، عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در عرصه فعالیت‌های مطالعاتی شهر تهران است. سیاستگذاری‌های کلان مطالعاتی و پژوهشی شهرداری، ساماندهی نظام‌های مطالعاتی و پژوهشی در راستای ارتقای علمی و پژوهشی، همچنین تصویب راهبردها، سیاست‌ها و نظام‌های مطالعاتی شهرداری و نیز نظارت بر حسن اجرای آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و برنامه‌های مطالعاتی در شهرداری تهران از اهداف و برنامه‌های کمیسیون تحقیق و توسعه است.
همچنین برای نخستین بار، واحدهای تحقیق و توسعه در حوزه معاونت‌ها و شهرداری‌های مناطق تشکیل شده که با تعیین سقف مجاز تصویب و انجام طرح‌های مطالعاتی، موظفند سازوکارهای لازم را برای تحقق این مسئله به‌وجود بیاورند.
نیازها و اولویت‌های مطالعاتی شهرداری تهران باید در راستای حل معضلات حال و آینده کلانشهر تهران و منطبق با اهداف نظام نامه و نیز دستورالعمل پیشنهادی، بررسی و تصویب طرح‌های مطالعاتی شهر تهران باشد.
منظور از مطالعات در این دستورالعمل، هرگونه مطالعه و پژوهش بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای است.اما نباید فراموش کرد که یکی از تنگناهای فعالیت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی در حوزه مطالعات مدیریت شهری، پژوهش‌هایی هستند که با وجود هزینه‌های فراوان، کاربردی نیستند.
این یک معضل ملی است که گریبانگیر اکثر بخش‌های اجرایی و علمی کشور شده است. نهادهای علمی و مراکز دانشگاهی کمتر در تعامل با نهادهای اجرایی بوده‌اند. برعکس این رابطه هم وجود دارد.
مدیران اجرایی به‌دلیل خصلت‌های کاری و ذاتی وظایف خود و نیز درگیری همه جانبه با معضلات کاری، کمتر به راهکارها و کاربست‌های مطالعاتی و تحقیقاتی روی می‌آورند.
از طرفی مراکز و نهادهای علمی نیز به‌دلیل دوربودن از فضای اجرایی، کمتر در کاربردی کردن کاربست‌ها تلاش می‌کنند.
شهرداری تهران با وجود اینکه یک نهاد اجرایی است، اما تلاش کرده است ضمن ایجاد یک نظام تحقیق و توسعه در تشکیلات خود، تعامل گسترده‌ای با مراکز دانشگاهی و مراکز علمی و تخصصی در حوزه مدیریت شهری، به‌وجود بیاورد.
نمونه آن برگزاری نشست‌ها و هم اندیشی‌های همه جانبه و گسترده با نخبگان شهری و دانشگاهی است که در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برگزار می‌شود.
آرمان و چشم‌انداز واقعی ما روزی است که در تهران هیچ طرحی بدون مطالعه و بدون پژوهش لازم اجرایی نشود. طبیعی است که در چنین شرایطی، ما برای اجرایی شدن پژوهش‌ها نگران نیستیم.
چون فرایند این برنامه‌ریزی، مطالعه و نهایتا اجرا، از دل مسائل و مشکلات و نیازهای اساسی شهر برآمده است. با این حال برای نهادینه کردن کاربست دستاوردهای مطالعاتی در اجرا، یک طرح مطالعاتی در سال 87 پیش‌بینی شده که به‌صورت علمی، چگونگی استفاده از دستاوردهای تحقیقاتی در اجرا را مدل‌سازی می‌کند.
همچنین یک پایگاه اطلاعاتی از مطالعات انجام شده تهیه می‌شود و از جمع بندی آنها با استفاده از این مدل، راهبرد، کاربرد و دستورالعمل اجرایی تهیه می‌شود تا به بخش‌های اجرایی ابلاغ شود؛ البته شهرداری یک نهاد عملگراست و با معضلات مختلفی دست و پنجه نرم می‌کند.
بسیاری از مشکلات شهری ناخواسته خود را بر مدیریت شهری تحمیل می‌کنند که در برخی موارد راه حل‌های موضعی و شتابزده برای بسامان کردن اوضاع اتخاذ می‌شود. با این حال تلاش این است که هیچ طرحی بدون مطالعه و تحقیق اجرایی نشود.
*مشاور عالی شهردار تهران
